قصد داریم بارگذاری راه پله را به تفکیک بیان کنیم. توجه داشته باشید که بارهای موجود شامل بار مرده و بار زنده خواهند بود. بارهای مرده مطابق با دیتیل های موجود محاسبه می شوند. در خصوص بار زنده نیز مبحث ششم از مقررات ملی ساختمان در قالب جدول6-5-1 مقادیر را مشخص کرده است. بخشی از این جدول را در تصویر زیر مشاهده می کنید.
بنظر شما آیا ما مجاز به کاهش بار زنده راه پله هستیم یا خیر؟
همانطور که در جدول فوق مشاهده می شود بار گسترده راه پله و راه های منتهی به درب خروجی برابر با 5 کیلونیوتن بر متر مربع می باشد بر خلاف تصور اکثر مهندسین باید بگویم این بار قابل کاهش است!!!
ممکن است بر مبنای بند 6-5-7-3 مبحث ششم، که در زیر هم آن را آورده ایم، بار راه پله را سنگین در نظر بگیرید. اما دقت کنید که طبق گفته آیین نامه بارهای بیشتر از 5 کیلونیوتن بر متر مربع غیر قابل کاهش هستند نه بارهای برابر 5 کیلونیوتن بر متر مربع و کمتر…!!!!
مطابق پلان زیر یک راه پله یک رمپ دو طبقه را به هم متصل می کند. نحوه محاسبه بار مرده و زنده به شرح زیر می باشد.
برای تعیین بار مرده باید به جزئیات اجرایی راه پله توجه نمود. ممکن است این جزئیات در پروژه های مختلف متفاوت باشد، لذا توجه به نقشه های معماری قبل از بارگذاری راه پله ضروری خواهد بود.
در ادامه بار مرده یکی از دیتایل های رایج برای راه پله را محاسبه می کنیم:
تذکر. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﮐﻪ در ﺟﻬﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﭘﺎﮔﺮدﻫﺎ، بصورت جداگانه، ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮای وزن ﭘﺎﮔﺮد، از وزن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد.
به این ترتیب مقدار بار مرده و زنده ناشی از یک راه پله یک رمپ محاسبه می شود.
حال بایست این بار بین تکیه گاه های راه پله توزیع شود.
برای بارگذاری راه پله های یک طرفه ، بارها را بین دو تکیه گاه تقسیم می کنیم. این تکیه گاه ها عمدتاً تیرهای موجود در تراز طبقات خواهند بود. در نتیجه سهم هر تیر از بارهای راه پله نصف مقادیر محاسبه شده خواهد بود. یعنی در مثال فوق هر تیر 26.1KN بار زنده و حدود 43KN بار مرده دریافت خواهد کرد.
این بارها بایست به چه شکل به تیر اعمال شود؟
در سازه های فولادی بهتر است، بار پله ، بصورت متمرکز در محل اتصال شمشیری به تیر ها، اعمال شود. اعمال بار پله بصورت متمرکز، دقیق تر و به واقعیت سازه نزدیک تر است ولی اعمال بار بصورت گسترده ساده تر و سریع تر است و از طرفی در نتایج نهایی نیز تغییر خاصی بوجود نمی آید. لذا مهندسین معمولا از روش بار گسترده در بارگذاری راه پله بتنی و فولادی استفاده می کنند.
اما در اینجا، واحد تمامی اعدادی که در بخش قبل محاسبه کردیم، کیلونیوتن می باشد. پس باید تغییراتی در نتایج داده شود. برای تبدیل بار نقطه ای به گسترده خطی باید آن را بر طول تیر تقسیم کنیم.
در مثال قبل طول تیر برابر با عرض راه پله و مساوی با1.2m می باشد. لذا بار گسترده زنده و مرده وارد بر تکیه گاه به ترتیب 26.1/1.2=21.75KN/m و 43/1.2=35.8KN/m خواهد بود
منبع:
سبزسازه
وال پست کلافی است که در طول های مشخص برای یکپارچه کار کردن دیوار به کار می رود و سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه استحکام دیوار خواهد شد. همان گونه که از نامش پیداست، وال پست نگهدارنده دیوار است یعنی یک عضو غیر سازه ای است که تنها کنترل خرابی دیوار را برعهده دارد در واقع وظیفه وال پست ها انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فریم می باشد که موجب عدم تخریب دیوار می گردد. وال پست ها به طورکلی به دو دسته تقسیم میشوند:
تا قبل از زلزلهی کرمانشاه تصور عمومی این بود که در هنگام زلزله، تنها سالم ماندن المان های اصلی سازه یعنی تیر، ستون و سقفها ضامن عملکرد مناسب سازه بوده و در این صورت میزان خسارات ناشی از زلزله بسیار اندک خواهد بود. اما واقعیت در زلزلهی سال 96 نمایان گشت و نشان داد که حتی در شرایطی که سازه پایدار بماند و به اعضای اصلی آن آسیبی وارد نشود آسیب در اعضای غیر سازه ای، (دیوارهای پیرامونی، تیغهها، نماهای ساختمان، تاسیسات و …) ممکن است عملکرد کلی سازه را زیر سؤال برده و آسیبهای اقتصادی و حتی جانی جبران ناپذیری پدید آورد.
در آییننامهی 2800 ویرایش چهارم، در بند 7-5-3 ضوابط مربوط به اجرای دیوارهای غیر سازهای مورد بحث واقع شده است. با توجه به این بند در حالتی که حداقل یکی از شروط زیر وجود داشته باشد، نیاز به اجرای والپست قائم خواهیم داشت:
الف- طول دیوار بیشتر از 6 متر باشد (6≤ L). لازم به ذکر است که این فاصله در برخی دستورالعملها 5 متر ذکر شده است.
ب- طول دیوار بیشتر از 40 برابر ضخامت دیوار باشد (40×t≤ L).
در رابطه با والپست افقی هم در آییننامهی 2800 اشاره شده، درصورتیکه ارتفاع دیوار از 3.5 متر بیشتر شود، والپست افقی باید اجرا شود (3.5≤ L). در این رابطه هم علاوه بر مورد اول برخی دستورالعملها محدودیت 30 برابر ضخامت دیوار را منظور کردهاند.
آیا ضخامت wall post دارای ضوابط آیین نامه ها دارای محدودیت است؟
دیوار غیر سازهای که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارد، باید کاملاً به زیرِ پوشش سقف مهار شود، یعنی رگ آخر تیغه با فشار و ملات کافی در زیر سقف جای داده شود (مُهر شود). رعایت این نکات سبب میشود تا حد امکان، از تغییر شکل های دیوار تحت نیروی زلزله جلوگیری شود. روشی که معمولاً به طور مرسوم در سازه ها برای مهر کردن دیوار استفاده میشود در شکل زیر نشان داده شده است
منبع:
در رابطه با آموزش خواندن پلان ساختمان باید گفت که یک پلان یا همان نقشه مهم ترین بخش در ایجاد سازه ها را تشکیل میدهد زیرا تمامی اطلاعات مورد نظر برای ساخت یک سازه معماری و یا سازه های در پلان تهیه میشود و مهندسین و ناظرین و عوامل اجرایی و همه و همه برای ساخت یک سازه نیاز به پلان اولیه طراحی شده دارند . در یک پلان یا همان نقشه ساختمان تمامی اطلاعات برای ساخت سازه از قبیل اندازه سایت ( زمین سازه ) , مساحت , در و پنجره ها , فضا و اندازه اتاق ها و … وجود دارد از این رو لازمه ایجاد یک سازه تهیه نقشه توسط طراحان و نقشه خوانی توسط عوامل اجرایی سازه است . با ما باشید تا در ادامه این مقاله به بررسی موضوع خواندن نقشه ساختمان بپردازیم و بدانیم که یک پلان ساختمان حاوی چه اطلاعاتی است ؟ .برای اینکه مطالب و نقشه خوانی را بهتر متوجه شوید بهتر است با معانی اصطلاحات بکار رفته در نقشه آشنا شوید :
آموزش خواندن پلان ساختمان
پلانی که عکس آنرا در بالا مشاهده میکنید یک دید مسطح دو بعدی پرنده ( از زاویه نگاه پرنده ) در اختیار کاربر قرار میدهد که در این پلان اتاق ها , در ها , مبلمان , فضا و مساحت کلی سازه , کابینت ها , تجهیزات , تاسیسات و … بطور کلی قابل نمایش هستند و اطلاعات مورد نیاز برای ساخت این سازه در اختیار نقشه خوان قرار میگیرد . با استفاده از در و پنجره ها و شماره گذاری اتاق ها میتوانیم ارتباط اتاق ها و فضا ها را با یکدیگر تشخیص دهیم . هر پلان باید علاوه بر خود نمایش نقشه دارای اطلاعاتی نیز باشد برای مثال مانند عکس زیر باید مقیاس نقشه نوشته شده باشد که در این عکس بصورت گرافیکی نمایش داده شده است و مقیاس گرافیکی این مزیت را دارد که با تغییر اندازه پلان هم باز هم مقیاس قابل تشخیص است زیرا با گذاشتن خط کش بر روی مقیاس گرافیکی میتوان مقیاس پلان را بدست آورد . همچنین باید جهت شمال نیز مشخص شده باشد که در این عکس جهت شمال در سمت راست پایین تصویر نمایش داده شده است همچنین اطلاعات دیگری همچون نام طرح و کارفرما و محل پروژه و نوع پروژه و … نیز میتوانند در بخش اطلاعات موجود باشند .
منبع:
در سال ۱۳۵۶ و مطابق با آئیننامههای AISC ،ACI ،SJI سقف کرومیت طراحی و به جامعه مهندسی معرفی شد و در سال ۱۳۵۸ با حمایت سازمان پژوهشهای ایران و پس از آن در دانشگاه پلی تکنیک تهران و مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن (BHRC) آزمایش هایی روی آن انجام شد و به بازار مصرف عرضه شد. این طرح در سال 1362 توسط آقای مهندس محمد جعفر کرمی در اداره ثبت علایم و اختراعات و مالکیت صنعتی ثبت اختراع شد . این طرح در بازار با نام سقف کرومیت شناخته می شود.
کرمیت سقف جدیدی که دارای یکپارچه و استحکام می باشد . با توجه به این که این نوع سقف در مقایسه با سایر سقف ها از مزایای بیشتری برخوردار است در سازه های فراوانی مورد استفاده قرار می گیرد. در سیستم سقف کرومیت تیرچه های فولادی با جان باز که با بتن ترکیب شده اند ، کاربرد دارند. برای تولید تیرچه های ذکر شده یک تسمه، در بال تحتانی و یک میلگرد خم شده در جان بکار برده می شوند. برای اینکه فضای خالی بین تیرچه ها پر شود از قالب های ثابت مثل بلوک های سیمانی، پلی استایرن، طاق ضربی، قالب های موقت فولادی (کامپوزیت) و یا هر پرکننده سبک بهره می گیرند.
اصولی که طراحی سقف کرومیت باید بر اساس انجام شود به این شرح است :
1) پیش از گرفتن بتن : تیرچههای فولادی در این مرحله باید بگونه ای طراحی شوند که به تنهایی توانایی تحمل تمام بارهای مرده قبل از گرفتن بتن را داشته باشند (البته بایستی حالتی را که این دسته از بارها به کمک پایههای موقت نگهداری میشوندمستثنی دانست).
2) پس از گرفتن بتن : دراین مرحله مقطع مرکب که تیرچه فولادی و بتن را شامل می شود بایستی قادر باشد تمام بارهای وارده به سقف را تحمل کند.
در حال حاضر تیرچه های کرومیت یکی از مهم ترین گزینه ها در اجرای سقف ساختمان ها بحساب می آید . علی الخصوص بخاطر امکان بتن ریزی چند سقف با هم بکاربردن این نوع تیرچه مقرون به صرفه خواهد بود. این نوع تیرچه ها به صورت کاملا اصولی و بر اساس آیین نامه ها و نشریه شماره ۱۵۱ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تولید و طراحی می شوند. در این مسیر یکی از مهم ترین و اساسی ترین مشکلات٬ طراحی و محاسبه تیرچه های کرومیت بود که با بکارگیری نرم افزار طراحی تیرچه کرومیت این کاستی رفع شد. این نرم افزار باعث می شود که تیرچه ها برای تحمل بارهای وارده ضعیف نباشد و همچنین از آن طرف با طراحی صحیح از مصرف فولاد اضافه در تیرچه ها جلوگیری می شود و به این ترتیب مصرف کنندگان این تیرچه ها زیاد متضرر نمی شوند.
تیرچه ها باتوجه به نوع قالب از ۷۳ سانتی تا ۱۰۰ سانتی متر فاصله دارند . روی سقف نیز با ۴ الی ۱۰ سانتی متر بتن پوشانده می شود.این تیرچه ها از نوع خود ایستا هستند و به همین خاطر است که هیچ نوع شمع بندی در زیر سقف نیاز نیست و تیرچه ها به گونه ای طراحی می شوند که به تنهایی قادربه تحمل وزن بتن خیس، قالب ها و عوامل اجرایی سقف باشد. بعد از این که بتن به مقاومت ۷۵% مشخصه خود برسد، تیرچه های فولادی با بتن به شکل یک مقطع مختلط عمل می کنند و بارهای مرده و زنده سقف را تحمل می نمایند.
مراحل اجرای سقف کرومیت عبارتند از :
1) بالا بردن ،نصب جوشکاری : قبل از نصب لازم است که اختلاف ارتفاع سقف ها ، محل طره ها وتیغه بندی روی سقف ها ودیگر موارد مربوطه … بازبینی و کنترل شود. تیرچه ها نیز باید از هر نظربررسی شوند تا سالم بودن آنها تایید شود. چنانچه تیرچه ها دارای اندازه های بلندتر از حد معمول باشند بایستی بریده شوند و بعد از نصب آنها را تقویت نمود. محدودیت طول جوش درهر طرف حداقل ۵ سانتی متر است وبال فوقانی نباید جوش داشته باشد . در صورتی که ورق تحتانی تیرچه بالاتر از تیر اصلی قرار گیرد لازم است زیر آن تکیه گاه ایجاد شود.
در سازه های بتنی بایستی بال تحتانی تیرچه ها روی قالب چوبی یا فلزی قرار گیرد. همچنین در تیرهای بتنی که ارتفاع بالاتر از تیرچه دارند باید تیرچه ها را به داخل تیر بتنی امتداد داد و روی لبه اویز قالب مستقر نمود. در تیر های بتنی برای انتقال برش بایستی کنترل های لازم انجام گرفته شود و با توجه به نیروهای وارده از طریق تعبیه نبشی اتصال برشی و یا میلگرد برشی مقاومت برشی تامین شود.
2) اجرای کلاف عرضی : به دو روش انجام می شود.
روش اول : در این روش قالب های بتنی آماده در قسمت پایینی و یک میلگرد به قطر ۱۲ میلیمتر که کاملا مستقیم وبدون خم باشد در قسمت بالایی بکار برده می شوند .بایستی دقت داشت که میلگردهایی که از قالب بتنی کلاف عرضی خارج شده اند لازم است به بال پایینی جوش بخورند.
روش دوم : در این روش یک میلگرد در قسمت پایینی بکار می برند و به بال تحتانی جوش می خورد و میلگرد بالایی کلاف عرضی مشابه روش اول به بال بالایی جوش می خورد. برای قالب بندی نیز تخته هایی به عرض ۱۲ سانتیمتر و ضخامت ۲ سانتیمتر را بکار می برند.
3) قالب بندی : به منظور اجرای قالب بندی تخته هایی به عرض ۱۲ تا ۲۰ سانتیمتر را بکار می برند . برای خروج بتن از تیرهای لانه زنبوری از تخته استفاده می کنند .تخته ها لازم است استحکام داشته و قابل اطمینان باشند.
4) بلوک چینی : بلوک چینی بعد از قالب بندی کلافها و بازشوها،انجام می شود . پس از بلوک چینی و قالب بندی،فاصله بین قالب و بلوک در پایین قالب و تیرها و بلوک ها ایجاد می گردد. البته بایستی به این نکته توجه نمود که مهارت وابتکار عمل مجری در چگونگی چیدن بلوکها موثر است و به صورت که فرد حرفه ای فضاهای خالی را به حداقل می رساند. جهت پر نمودن این فضاهای خالی بایستی از بلوک هایی با عرض متفاوت استفاده نمود .برای قسمتهای اریب نیز باید بلوک هایی که متناسب با شکل و اندازه ی محل مورد نظر بریده شده اند را بکار برد .
5) اجرای آرماتور افت و حرارت : برای تنشهای ناشی از حرارت در بتن اجرا می گردد. این میلگردها به تیرچه ها را با سیم یا جوش متصل می کنند . آنها لازم است تحت کشش قرار گیرند تا صاف باشند و همچنین نباید از بتن بیرون بیایند.
منبع:
زمانی که می گویند بارگذاری سقف درواقع می خواهیم در رابطه با بار مرده سقف صحبت کنیم. اما بار مرده هر سقفی با سقف دیگر متفاوت است.
در ضمن این بار های مرده حاصل جمع و تفریق دیتایل های سقف هاست.
به طور مثال در سقف تیرچه بلوک، ملات، کفپوش، پرکننده، بلوک، اندود خاک و گچ، آستر گچی، تیرچه، بتن مسلح و.. قرار دارد در صورتی که این موارد برای سقف عرشه فولادی متفاوت خواهد بود.
به دیتیل های چند سقف توجه کنید.
دتایل بارگذاری سقف تیرچه کرمیت طبقات (مورد 1)
برای دیدن موارد بیشتر به سایت سبزسازه سر بزنید.