مراحل اجرای ستون بتنی

گام اول آماده سازی ریشه‌ها

برای آرماتور بندی، ستون یا روی پی قرار دارد یا بر روی ستون طبقه‌ی پایینی و در امتداد آن است.
برای ستونی که روی پی قرار می‌گیرد، میلگردهایی را به عنوان ریشه ستون در داخل پی قرار داده و سپس میلگردهای اصلی ستون به آن ها متصل می‌شوند و برای اجرای ستون طبقه بالایی، میلگردهای ستون طبقه پایینی را تا کمی بالاتر از سقف ادامه داده و سپس میلگردهای ستون را به آن متصل می‌کنند.

این میلگرد‌های انتظار باید قبل از آرماتور بندی ستون، از هر نوع آلودگی انواع روغن‌ها یا بتن پاشیده شده در هنگام بتن ریزی پاک شود.
به علت بار سنگینی که ستون متحمل می‌شود، خاک محلی که ستون در آن جا قرار می‎گیرد به طور طبیعی باید از استحکام مناسبی برخوردار باشد و یا در غیر این صورت قبل از عملیات اجرایی استحکام و مقاومت آن تقویت شود.

گام دوم آرماتور بندی ستون

میلگرد گذاری ستون بتنی به دو صورت قابل اجرا می باشد.
روش اول این است که کلیه مراحل در محل اصلی ستون انجام شده به صورتی که خاموت ها را پس از اتصال میلگردهای طولی، به میلگردهای انتظار با فاصله‎های مشخصی و با توجه به اطلاعات سازه‎ای نقشه به طوری که در ابتدا و انتهای ستون با فاصله‎های کم و در وسط ستون با فاصله‎های بیش‎تری، به دور میلگردها رد می‎کنیم و سپس آن ها را با سیم مفتول به همدیگر متصل می‎کنیم.

روش دیگر این است که به کمک دو خرک روی زمین، خاموت‎ها را با فواصل معین به دور میلگرهای اصلی بسته و پس از بستن خاموت‎ها به دور میلگردهای طولی، ستون بافته شده را به صورت قائم در محل مورد‎نظر، به میلگردهای انتظار متصل می‎کنیم.

اگر تعداد طبقات ساختمان بیش تر از یک سقف باشد باید انتهای میلگرد‎های بریده شده به گونه‎ای باشد که پس از سقف ریزی میلگرد ریشه یا انتظار برای اجرای ستون طبقه‌ی بعدی مهیا باشد.

به علت این که حجم بار وارده در طبقات پایین، بیش‌تر است معمولا اندازه و ابعاد ستون هر چه به طبقات اضافه می‌شود، کوچک‌تر شده و یا تغییر مقطع می‌دهند که خم شدن این میلگردهای ستون‌ها در محل تغییر مقطع، باید قبل از قالب بندی انجام شده و شیب قسمت مایل میلگردهای خم شده نسبت به محور ستون حداکثر 1 به 6 باشد.

قالب بندی

معمولا در قالب بندی از قالب‌های فلزی و چوبی استفاده می‌شود. در صورتی که قالب‌ها تازه ساخته نشده و قبلا از آن ها استفاده شده باشد، باید پس از درست کردن قالب‌ها آن ها را تمییز کرده و به منظور راحت جدا شدن قالب پس از بتن ریزی، به آن روغن زده و سپس قالب‌ها را با فواصل معین توسط گوه و سنجاق می‌بندند، شاقول کرده و سپس توسط شمع آن‌ها را محکم می‌کنند.

اتصال ستون به فونداسیون شامل مراحل زیر است:

1) اتصال ستون بتنی به فونداسیون

برای این که محل قرار گیری ستون را روی پی مشخص کنند و ستون‌ها دقیقا در محل در نظر گرفته شده اجرا شوند و قالب‌ها در جای صحیح قرار گیرند.
قبل از اجرای میلگرد‌های ستون یک ستونک بتنی به نام رامکا دقیقا منطبق بر محور ستون روی پی قرار می‌گیرد و سپس میلگردهای ستون به آن پیوند زده می‌شود.
ابعاد این ستونک برابر ستون و ارتفاع آن 10 سانتی‌متر می‌باشد.

2) اتصال ستون فلزی به فونداسیون

برای انجام این کار مراحل زیر را اجرا می‎کنند:

1- نصب کردن بولت‎ها (Bolt) پیش از بتن ریزی بعد از قالب‎بندی و میلگر گذاری فونداسیون‎ها، میلگرد‎های انتظار بولت‎ها (Bolt) را در محل خود قرار می‎دهند.
برای این که گیرایی و اتصال بیش‎تری برقرار شود، انتهای میلگرد‎های انتظار را به صورت L درست می‎کنند.

همچنین از میلگرد‎های انتظار بولت‎ها (Bolt) برای مستقر کردن صفحه‎ها و بستن مهره‎ها در یک سطح تراز استفاده می‎کنند.

2- نصب صفحه‎ی زیر سَری (Base Plate): دارای سوراخ‎هایی بزرگ‎تر از قطر میلگردها است.
صفحه ی زیر سَری را توسط ملاتی به نام Grout (مخلوطی از آب و سیمان و رزین که گاه برای خاصیت جمع شدگی بیش‎تر از ماسه استفاده می‎کنند) که زیر صفحه‎ی زیر سَری ورودی پی به ضخامت 5 سانتی‎متر ریخته می‎شود، تراز می‎کنند.
بعد از نصب بِیس پلیت (Base Plate) مهره‎ها را قرار داده و محکم‎تر می‎کنند.

 

بتن ریزی

پس از محکم شدن میلگردهای ستون، آرماتور بندی و قالب بندی مرحله‎ی بتن ریزی می‎باشد که ارتفاع آن برای جلوگیری از جدا شدن دانه‎های بتن و در نتیجه ضعیف‎تر شدن ساختار، حداکثر 0.9 الی 1.2 متر است و در ارتفاع‎های بیش‎تر دریچه‎های آب بندی شده‎ای تعبیه شده، که عملیات بتن ریزی راحت‎تر انجام گیرد.
بتن ریزی دستی معمولاد در 2 یا 3 مرحله است و باید فواصل بین آن کم باشد که بتن حالت خمیری داشته و لایه‎های مختلف به هم دیگر بچسبد و متراکم کرد، باید مراقب بود که به میلگردهای بیرون آمده بالای قالب ضربه‎ای وارد نشود و باعث جدا شدن میلگرد از بتن نشود.

میلگردها به دلیل آج‎ها و سطح نا صافی که دارند به خوبی با مواد بتن درگیر شده و اتصال بین بتن و میلگرد به خوبی انجام می‎شود.
مخلوط بتن بسیار مهم است، زیرا نسبت آب به ملات به تعیین مقاومت و کارایی بتن کمک می‎کند، بنابراین باید با توجه به مشخصات دقیق انجام شود.

برای جلوگیری از آب انداختن ستون‎ها با ارتفاع زیاد به علت فاصله زمانی که به طول می‎انجامد از بتن سفت‎تر و پمپ بتن استفاده می‎شود.
باید مراقب بود در هنگام بتن ریزی ستون دچار پیچش نشود.
همچنین پس از بتن ریزی و ویبره کردن ممکن است تراز قالب به هم بخورد که باید مجددا قالب‎ها را شاقول و تنظیم کرد.

قالب برداری

در هر پروژه‌ای مدت زمانی که از موقع بتن ریزی تا موقع باز کردن قالب‌ها طول می‌کشد، متفاوت است.
باید زمانی قالب‌ها را برداشت که بتن در برابر تنش‌ها و تغییر شکل‌ها مقاوم شده باشد و به نوع بتن مصرفی، آب و هوای محل پروژه، وضعیت محیطی پروژه و نحوه به عمل آوردن بتن بستگی زیادی دارد که معمولا در یک نصفه روز بتن خود را می‌گیرد.

باز کردن قالب‌ها باید با دقت، قدم به قدم و به گونه‌ای انجام گیرد که ضربه و یا فشار ناگهانی به ستون وارد نشود و از ایمنی و قابلیت قطعات کم نشود.
همچنین این مراقب‎ها باید تا چند روز پس از باز کردن قالب‎ها ادامه یابد.

عمل آوری و حفظ رطوبت بتن

به علت این که بتن حرارت زیادی دارد و باعث تبخیر آب حل شده در خود می‎شود، برای حفظ رطوبت و دمای بتن، پس از ریختن و سفت شدن بتن مرحله عمل آوری بتن انجام می‎شود که نقش بسیار مهمی در مقاومت فشاری و دوام بتن ایفا می کند.

عمل آوری بتن به چندین روش از جمله آب پاشی به صورت مستقیم و مداوم، پوشاندن گونی کنفی خیس به دور بتن، استفاده از پلاستیک یا پشم شیشه به دور بتن انجام می‎شود. عمل آوری بتن معمولا بین 7 تا 14 روز به طول می‌انجامد.